อันนี้เป็นข้อสังเกตครับ เวลามีการประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับเครื่องราง ถ้ามีการอ้างว่าเป็นตำรับเขมรโบราณ พิธีกรรมแบบเขมร สงสัยว่ามันเป็นความจริงแค่ไหน แล้วอะไรคือนิยามของความเป็นเขมร
ตรงนี้ผมสันนิษฐานว่าพวกยันต์ต่างๆที่ภาคกล่างนิยมใช้ เป็นพวกอักษรเขมรหรือตัวขอม แล้วพระไทยส่วนใหญ่มีการเรียนตัวขอม ทำให้คนส่วนใหญ่เข้าใจว่าเครื่องรางของขลังสารพัดมากมายมาจากเขมร ซึ่งเป็นมายาคติ เลยเกิดคำถามว่าแล้วล้านนา ล้านช้าง ศรีวิชัย ทวารวดี พวกลาว พวกมอญ เขาทำเครื่องรางไม่เป็นหรืออย่างไร ผมก็ไม่เคยได้ยินการโฆษณาว่าเป็นเครื่องรางแบบอยุธยาโบราณ แบบล้านนาโบราณ แบบล้านช้างโบราณ ผมก็ไม่เคยได้ยิน แต่รู้สึกเหมือนคำว่า"เขมร"เป็นที่ในอุดมคติของคนที่สนใจเครื่องรางของขลัง ทั้งที่เครื่องรางหลายอย่างก็ไม่มีประวัติว่ามาจากเขมรโดยตรง เครื่องรางเขมรบางอย่างผมคิดว่ารับมาจากไทย หรือจะเรียก สยาม อยุธยา สุโขทัย ก็แล้วแต่ ผมไม่คิดว่าเขมรเป็นต้นตำรับเรื่องเวทมนต์คาถาเครื่องรางของขลัง การที่ไทยรับเครื่องรางจากเขมรนี่ไม่ปฏิเสธ สมัยอยุธยาก็นำความรู้ภูมิปัญญาแบบเขมรโบราณเข้ามาเยอะ การปกครองแบบเทวราชา พิธีกรรมต่างๆ แต่ไม่ได้หมายความว่าความรู้ทั้งหลายแหล่ในอยุธยา เครื่องรางของขลังในอยุธยาที่ดังๆไม่ได้หมายความ่ามาจากเขมร ก่อนสุโขทัยก็มีคนเขมรมาอยู่ในภาคกลางเยอะมาก อยู่ปะปนกัน แต่เวลาคนบอกว่าอะไรสักอย่างมาจากเขมร ภาพในความคิดคือมันมาจาก ปอยเปต เสียมเรียบ พนมเปญ สรุปว่ามาจากฝั่งประเทศกัมพูชาทั่งหมด จนลืมนึกไปว่าเมื่อหลายร้อยปีก่อนคนเขมรอยู่ในภาคกลางเยอะมากๆ ประวัติศาสตร์ส่วนหนึ่ง คิดเอาเองก็ส่วนหนึ่ง ทำให้คนส่วนใหญ่สรุปว่าความรู้ภูมิปัญญาเครื่องเวทมนต์คาถาเครื่องรางของขลังมาจากเขมรหมด จนลืมนึกไปว่าภาคใต้มีเขาอ้อ แต่ไม่ค่อยมีใครอ้างถึง เวลามีใครสักคนที่โดนของบอกว่าโดน"ของเขมร" แล้วรู้ได้อย่างไรว่าของเขมร? ผมคิดว่าคนส่วนใหญ่รับรู้แค่ว่าไสยศาสตร์หรือคุณไสยสารพัดมีแค่ของเขมร ของแขก(ซึ่งไม่มีใครมาบอกว่าแขกอิสลาม หรือแขกฮินดู) ผมยังสงสัยว่าทำไมไม่บอกว่าโดน"ของไทย" "ของสยาม" "ของอยุธยา" "ของมอญ" "ของพม่า" "ของลาว" "ของล้านนา" อะไรพวกนี้ที่ไม่ใช่คำว่า"ของเขมร"
ผมคิดว่าไม่ใช่มีแต่เขมรที่เป็นต้นตำรับ ทุกชาติทุกภาษาทำเครื่องรางของขลังเป็นหมด ไม่ใช่ว่าเอะอะมาจากเขมรอย่างเดียว ต้องพิธีกรรมแบบเขมร หรือบอกว่าเครื่องรางชิ้นนี่เป็นของเขมร ซึ่งไม่มีใครยืนยันว่ามันมาจากเขมรจริงหรือไม่
