สันโดษ

[ทรงกลด]

สันโดษ
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สันโดษ แปลว่า ความยินดี ความพอใจ คือความรู้จักพอดี ความรู้จักพอเพียง
สันโดษ มีลักษณะ 3 อย่าง คือ
ยินดีพอใจในสิ่งที่มีที่ได้มา ด้วยเรียวแรงของตนในทางชอบธรรม ไม่ดิ้นรนอยากได้จนทำให้เกิดความเดือดร้อน
ยินดีพอใจกำลังของตน ใช้กำลังที่มีอยู่ เช่นความรู้ ความสามารถให้เกิดผลเต็มที่ ไม่ย่อหย่อนบกพร่อง
ยินดีพอใจแต่ไม่เกินเลย คือรู้จักพอเป็น อิ่มเป็น และแบ่งปันส่วนที่เกินเลยไปเอื้อเฟือ้ผู้อื่นตามสมควร
สันโดษ เป็นแนวปฏิบัติเพื่อให้เกิดความพอดีในชีวิตประจำวัน ไม่ฟุ้งเฟ้อเกินไป ไม่เขียมเกินไป ไม่ฟุ้งซ่านจนเกิดเดือดร้อน เป็นต้น เป็นแนวปฏิบัติกลางๆ เพื่อให้ชีวิตมีความอิ่ม ไม่พร่อง อันเป็นเหตุให้มีความสุขดังคำกล่าวที่ว่า "รู้จักพอก่อสุขทุกสถาน"

[ทรงกลด]

มีกระทู้เก่า ที่ท่านสามารถเข้าไปอ่าน เรื่อง....
สันโดษ คือ วิธีสร้างความสุข และ ยอมรับกฎแห่งกรรมด้วยปัญญาชอบ
โดย คุณ NONGEAR44
http://www.bp.or.th/webboard/index.php?topic=19561.msg166600#msg166600
================

ความหมายของ ความสันโดษ ความสันโดษ เป็นทรัพย์อย่างยิ่ง

ความสันโดษ ความยินดีพอใจตามมีตามได้ตามกำลังและความจำเป็นของตน การดำรงชีวิตอยู่ของประชาชนในปัจจุบัน ถูกเหตุปัจจัยต่างๆ หลากหลายมากระทบกระทั่ง เบียดเบียนอยู่ทุกเมื่อ ซึ่งล้วนแต่ทำให้การดำเนินชีวิตเป็นไปด้วยความยากลำบาก ไม่สามารถดำเนินชีวิตตามสมควรแก่อัตภาพที่ควรจะเป็นให้อยู่ดีมีสุขได้

เมื่อเป็นเช่นนี้ ควรที่ทุกคนจะต้องหันกลับมาทบทวนถึงแนวทางแห่งการประพฤติปฏิบัติของตน เพื่อประคับประคองตนให้รอดพ้นจากภัยพิบัติทั้งปวง มีความอยู่ดีมีสุขตามสมควร ด้วยการปฏิบัติตามหลักธรรม คือ ความสันโดษ ที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแนะนำชาวโลกให้หาความสุขโดยการถือ สันโดษ คำว่า "สันโดษ"ความหมายของสันโดษ แปลว่าความยินดี คือความพอใจ ความยินดีด้วยของของตนซึ่งได้มาด้วยความเพียร ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต และโดยชอบธรรม

ความหมายของสันโดษ คำว่า สันโดษ โดยทั่วไปมี 3 ประการ คือ

1. ยถาลาภสันโดษ ยินดีตามได้

2. ยถาพลสันโดษ ยินดีตามกำลัง

3. ยถาสารุปปสันโดษ ยินดีตามสมควร

ประการ ที่ 1 ยถาลาภสันโดษ หมายถึง ความยินดีตามที่ตนได้มา คือตนได้สิ่งใดมาหรือเพียรหาสิ่งใดมาได้ ไม่ว่าจะหยาบหรือประณีตแค่ไหนก็ยินดีพอใจด้วยสิ่งนั้น ไม่ติดใจอยากได้สิ่งอื่น ไม่เดือดร้อนกระวนกระวายเพราะสิ่งที่ตนไม่ได้มา ไม่ปรารถนาสิ่งที่ตนไม่พึงได้ หรือเกินไปกว่าที่ตนจะพึงได้โดยถูกต้องชอบธรรม ไม่เพ่งเล็งปรารถนาสิ่งของที่คนอื่นได้ จนเกิดความริษยา

ประการที่ 2 ยถาพลสันโดษ หมายถึง ความยินดีตามกำลัง คือ ยินดีแต่พอแก่กำลังร่างกายสุขภาพและวิสัยของตน มีความพอใจในการจัดสรรหน้าที่การงาน จัดสรรการศึกษาศิลปวิทยา และจัดสรรคุณธรรมเพื่อปฏิบัติให้สมกับกำลังสติปัญญาของตนเอง เลือกทำในสิ่งที่ตนเองถนัดแล้วตั้งใจปฏิบัติให้ก้าวหน้าไปตามกำลังแต่ละ อย่างด้วยความขยันหมั่นเพียร

ประการที่ 3 ยถาสารุปปสันโดษ หมายถึง ความยินดีตามสมควร หรือยินดีตามที่เหมาะสมกับภาวะ ฐานะ แนวทางชีวิต และจุดหมายแห่งการบำเพ็ญกิจของตน ไม่นึกคิดอยากได้ทรัพย์สมบัติที่ล้ำค่าเกินฐานะของตนเอง บางครั้งแม้จะได้สิ่งที่เกินฐานะของตนเองมาก็ไม่ลุ่มหลงว่าเป็นสิทธิ์ที่ควร จะได้ กลับเห็นว่าสิ่งที่ได้มานั้นล้ำค่า ควรให้คนอื่นได้มีส่วนร่วมดูแลรักษาหรือบริโภคใช้สอยด้วย โดยการทำให้เกิดประโยชน์แก่ตนเองและแก่สังคมรอบข้าง

จะเห็นว่า ความสันโดษ เป็นทรัพย์อย่างยิ่ง เป็นการสร้างความสุขให้แก่ชีวิต การรับและการได้มาหากไม่มีสติก็อาจลุ่มหลงไปตามอำนาจของโลภะอย่างไม่มีขอบ เขต "ความรู้จักพอก่อสุขทุกสถาน" จึงเป็นคำเตือนสติให้ตนรู้จักความสุขที่แท้จริง ดังคำพูดที่ว่า คนที่รวยที่สุดคือ คนรู้จักพอใจในสิ่งที่ตนมี และ คนที่จนที่สุดคือ คนที่ไม่รู้จักพอ ถ้าทุกคนต่างมี ความสันโดษ พอใจยินดีใช้สอยวัตถุสิ่งของต่างๆ อย่างมีสติ ไม่สุรุ่ยสุร่าย ดำเนินชีวิตด้วยความซื่อสัตย์สุจริต มีความอดทน มีความเพียร มีสติปัญญา และความรอบคอบเพื่อให้สมดุลและพร้อมต่อการรอง รับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของสังคม ก็จะสามารถสร้างความอยู่ดีกินดีเป็นเหตุให้เกิดความสุขขึ้นได้

ดังนั้น ความสันโดษ ความยินดีพอใจตามมีตามได้ตามกำลังและความจำเป็นของตน พร้อมทั้งมีขยันหมั่นเพียรหาเลี้ยงชีพด้วยความสุจริตไม่เป็นภัยต่อตนเองหรือ สังคม เมื่อหาทรัพย์มาได้แล้วต้องรู้จักเก็บออมระมัดระวังในการใช้จ่ายไม่ก่อให้ เกิดหนี้สินก็จะนำมาซึ่งความอยู่ดีมีสุข ความสันโดษ จึงเป็นคุณธรรมที่ทุกคนควรพินิจพิจารณา น้อมนำมาประพฤติปฏิบัติให้เกิดเป็นนิสัยติดตัวโดยแท้.

พระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ. ๙)

เจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชร วรวิหาร watdevaraj@hotmail.com
ที่มา... ข่าวสดรายวัน
วันที่ 03 พฤษภาคม พ.ศ. 2552

[ทรงกลด]

เรื่องสันโดษ คือ ข้อที่ 24 ของ มงคล 38 ประการ

http://mcucity.tripod.com/38virtues.htm

มงคล คือเหตุแห่งความสุข ความก้าวหน้าในการดำเนินชีวิต ซึ่งพระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงไว้ให้พุทธศาสนิกชนได้พึงปฏิบัติ นำมาจากบทมงคลสูตรที่พระพุทธเจ้าตรัสตอบปัญหาเทวดาที่ถามว่า คุณธรรมอันใดที่ทำให้ชีวิตประสบความเจริญหรือมี "มงคลชีวิต"  ซึ่งก็มี ๓๘ ประการได้แก่ 

๑. การไม่คบคนพาล   ๑๔.ทำงานไม่ให้คั่งค้าง   ๒๗.มีความอดทน
๒. การคบบัญฑิต   ๑๕.การให้ทาน   ๒๘.เป็นผู้ว่าง่าย
๓. การบูชาบุคคลที่ควรบูชา   ๑๖.การประพฤติธรรม   ๒๙.การได้เห็นสมณะ
๔. การอยู่ในถิ่นอันสมควร   ๑๗.การสงเคราะห์ญาติ   ๓๐.การสนทนาธรรมตามกาล
๕. เคยทำบุญมาก่อน   ๑๘.ทำงานที่ไม่มีโทษ   ๓๑.การบำเพ็ญตบะ
๖. การตั้งตนชอบ   ๑๙.ละเว้นจากบาป   ๓๒.การประพฤติพรหมจรรย์
๗. ความเป็นพหูสูต   ๒๐.สำรวมจากการดื่มน้ำเมา   ๓๓.การเห็นอริยสัจ
๘. การรอบรู้ในศิลปะ   ๒๑.ไม่ประมาทในธรรมทั้งหลาย   ๓๔.การทำให้แจ้งซึ่งพระนิพพาน
๙. มีวินัยที่ดี   ๒๒.มีความเคารพ   ๓๕.มีจิตไม่หวั่นไหวในโลกธรรม
๑๐.กล่าววาจาอันเป็นสุภาษิต   ๒๓.มีความถ่อมตน   ๓๖.มีจิตไม่เศร้าโศก
๑๑.การบำรุงบิดามารดา   ๒๔.มีความสันโดษ   ๓๗.มีจิตปราศจากกิเลส
๑๒.การสงเคราะห์บุตร   ๒๕.มีความกตัญญู   ๓๘.มีจิตเกษม
๑๓.การสงเคราะห์ภรรยา   ๒๖.การฟังธรรมตามกาล   


ฟังได้ที่นี่
http://www.fungdham.com/mongkhol38/mongkhol38.html

[ทรงกลด]

ลีลาชีวิต ตอน :สันโดษ โดย พระราชวิจิตรปฏิภาณ
[youtube=425,350]Q-EdePiYjyk[/youtube]

[saken6009]

ขอขอบคุณท่าน ทรงกลด ที่นำบทความดีมากๆมาให้พี่น้องศิษย์วัดบางพระได้อ่านครับ

                                                                                                                                         

ติดตามผลงานอยู่ครับ อ่านเพลินดีมากๆครับ และ ได้ความรู้ดีมากๆครับ

                                                     

(ขออนุญาตเข้ามาอ่าน ขอบคุณครับผม)

[yout]

ขอบคุณครับ.............. ..................

[ซาดุยฮุย]

ตอนผมบวชเรียน พระท่านก็สอนผมแบบนี้เหมือนกัน

ผมเห็นหลายคนเข้าใจคำว่า สันโดษ แบบผิด ๆ กันอยู่

ขอบคุณสำหรับบทความดีดีที่นำมาเผยแพร่ครับ