ประวัติที่มาโดยสังเขปของบทสวดภาณยักษ์
บทสวดภาณยักษ์ มีปรากฏอยู่ในพระปริตร ๗ ตำนาน คือบท "อาฏานาฏิยะปะริตตัง"
ที่มามีอยู่ว่า ในสมัยพุทธกาล พระอินทร์ทรงมีเทวะบัญชาให้ท้าวจตุโลกบาลทั้ง ๔ ผู้ปรารถนามิให้พวกอสูร ยักษ์ และอื่นๆ ที่เป็นบริวารของตนในสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกามารบกวนการบำเพ็ญสมณธรรมของพระพุทธองค์และพระสงฆ์สาวกทั้งหลาย จึงร่วมกันผูกมนต์ขึ้นมาบทหนึ่ง โดยมีเนื้อความกล่าวสรรเสริญคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทั้ง ๗ พระองค์
เมื่อผูกมนต์เสร็จแล้วก็ได้นำไปกล่าวบอกกับบริวารของตนที่มีทั้ง ยักษ์ อสูร นาค กุมภัณฑ์ คนธรรพ์ วิทยาธร อมนุษย์ฯ ให้จดจำไว้ว่า หากมีผู้ใดกล่าวสาธยายมนต์บทนี้อยู่ ขอจงอย่าไปรบกวน หากใครไม่ปฏิบัติตามจะมีโทษอย่างหนัก
เมื่อกล่าวบอกกับบริวารของตนเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ท้าวจตุโลกบาลทั้ง ๔ จึงได้นำบทมนต์นั้นมาถวายพระพุทธเจ้า เพื่อให้ทรงนำไปกล่าวสอนแด่ภิกษุและพุทธบริษัท เพื่อความสะดวกการเจริญสมณธรรม เพื่อป้องกันอันตรายแก่ชีวิตและพรหมจรรย์ จากยักษ์ อมุษย์ นาค กุมภัณฑ์ ฯ
สรุป
การสวดบท "อาฏานาฏิยะปะริตตัง" มีวัตถุประสงค์เพื่อ ความสะดวกในการเจริญสมณธรรมของภิกษุ และผู้ปฏิบัติธรรม ให้พ้นจากการหลอกหลอน ย่ำยี จากยักษ์ อสูร กุมภัณฑ์ นาค ฯ อันเป็นบริวารของท้าวจตุโลกบาลทั้ง ๔ ในสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา.
