ผู้เขียน หัวข้อ: หินยานและมหายานเป็นอย่างไร ?  (อ่าน 26051 ครั้ง)

0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้

ออฟไลน์ ~@เสน่ห์เอ็ม@~

  • ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย พระคุณบิดามารดาผู้มีพระคุณ แล ครูบาอาจารย์ผู้เกื้อหนุน สาธุ..
  • เด็กวัด
  • *****
  • กระทู้: 5894
  • เพศ: ชาย
  • ศิษวัดบางพระ
    • ดูรายละเอียด
?คำถาม-คำตอบ เรื่องน่ารู้ทางพระพุทธศาสนา?

โดย ผศ.รท.ดร.บรรจบ บรรณรุจิ


พระพุทธศาสนามีนิกายใหญ่ ซึ่งถือว่าเป็นแม่แบบของนิกายอื่นๆ อยู่ ๒ นิกายด้วยกัน คือ

๑) นิกายหินยาน

๒) นิกายมหายาน

นิกายหินยาน มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า นิกายเถรวาท และทักษิณนิกาย เหตุที่เรียกว่า นิกายเถรวาท เพราะพระในนิกายนี้ถือปฏิบัติตามหลักคำสอนที่สืบต่อกันมาโดยพระเถระตั้งแต่ครั้งที่ทำปฐมสังคายนา (สังคายนาครั้งที่ ๑) ซึ่งถือว่าเป็นพระเถระที่ได้มีชีวิตอยู่ทันเห็นพระพุทธเจ้าและได้รักษาคำสอนพระพุทธเจ้าไว้ตามรูปแบบที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติไว้
ต่อมานิกายนี้ได้มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ทักษิณนิกาย แปลว่า นิกายฝ่ายใต้ หมายความว่า เป็นนิกายของพระภาคใต้
นิกายหินยานได้แตกสาขาออกมาอีกในเวลาต่อมารวมกันเป็น ๑๘ นิกาย และในปีพุทธศักราช ๒๑๘ ปี หลังจากทำตติยสังคายนาแล้ว พระเจ้าอโศกมหาราชได้จัดส่งพระธรรมทูตออกไปประกาศพระศาสนา ๙ สายด้วยกัน เป็นเหตุให้พระพุทธศาสนาได้เจริญแพร่หลายไปในประเทศต่างๆ ที่เห็นเด่นชัด คือ ในประเทศลังการวมทั้งประเทศไทยและประเทศในแถบอินโดจีนคือ ลาว เขมร พม่าก็รวมอยู่ด้วย
พระพุทธศาสนาที่เจริญแพร่หลายอยู่ในประเทศดังกล่าวมานี้ล้วนเป็นพระพุทธศาสนาประเภทเถรวาททั้งสิ้น

นิกายมหายาน มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า นิกายอาจริยวาท เพราะพระในนิกายนี้ถือปฏิบัติตามคำสอนของอาจารย์ในแต่ละสำนักเป็นหลักและแก้ไขพระวินัยให้สอดคล้องกับสภาพท้องถิ่นเหตุการณ์และตามความประสงค์ของตนเองได้ โดยยึดถือพระดำรัสของพระพุทธเจ้าที่ตรัสไว้เมื่อครั้งใกล้จะเสด็จดับขันธปรินิพพานว่า ?หากสงฆ์ประสงค์จะถอนสิกขาบทเล็กน้อยก็ให้ถอนได้?
เพราะฉะนั้น ในนิกายนี้จึงมีการแก้ไขพระวินัยหลายข้อด้วยกัน และบางสาขาในนิกายนี้แก้ไขพระวินัยถึงขนาดที่ว่า พระมีครอบครัวได้
ต่อมา นิกายนี้ได้มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า อุตตรนิกาย แปลว่า นิกายฝ่ายเหนือ หมายความว่า เป็นนิกายที่แพร่หลายขึ้นไปในแถบภาคเหนือของอินเดีย คือ กำหนดเอาตั้งแต่แคว้นปัญจาปขึ้นไปจนกระทั่งถึงบริเวณพื้นที่ที่เป็นประเทศอาฟกานิสถานในปัจจุบัน
นิกายมหายานได้เจริญแพร่หลายอยู่ในประเทศจีน เกาหลี ญี่ปุ่น และปัจจุบันได้รับความนิยมกว้างขวางอยู่ในประเทศสหรัฐอเมริกา เนื่องจากมีระเบียบปฏิบัติที่ไม่เคร่งครัดมากเกินไป

(หมายเหตุ ในเมืองไทยเรา ก็มีพระพุทธศาสนานิกายมหายานเหมือนกัน และปัจจุบันได้แบ่งออกเป็น ๒ นิกาย คือ ๑. อนัมนิกาย (ญวน หรือเวียดนาม) และ ๒. จีนนิกาย)

อย่างไรก็ตาม นิกายทั้งสองนี้ แม้จะมีข้อวัตรปฏิบัติและพิธีกรรมของพระและฆราวาสแตกต่างกันบ้าง แต่เมื่อพูดถึงจุดหมายปลายทางแล้วก็มุ่งพระนิพพานเป็นจุดสูงสุดเหมือนกัน และนับถือพระพุทธเจ้าเป็นศาสดาเช่นเดียวกัน


ได้กล่าวไว้แล้วว่า ในเมืองไทยเรานับถือพระพุทธศาสนานิกายหินยาน และปัจจุบันได้แบ่งออกเป็น ๒ นิกาย คือ

๑. มหานิกาย

๒. ธรรมยุติกนิกาย

ซึ่งนิกายทั้งสองนี้เรานิยมเรียกพระแต่ละนิกายว่า พระมหานิกาย พระธรรมยุต นิกายทั้งสองนี้มีวัตรปฏิบัติที่แตกต่างกันบ้างเพียงเล็กน้อย จนเกือบจะกล่าวได้ว่าไม่มีอะไรที่แตกต่างกันเลยไม่ว่าจะเป็นในด้านวินัยบัญญัติ หลักธรรม ที่สำคัญพระในนิกายทั้งสองยังสามารถปฏิบัติศาสนพิธีร่วมกันได้ โดยยึดถือพระพุทธเจ้าเป็นศาสดาร่วมกัน
ส่วนในด้านการปกครอง สมเด็จพระสังฆราช (จากนิกายไหนก็ได้) ทรงดำรงอยู่ในฐานะเป็นประมุขสูงสุดของคณะสงฆ์
ข้อเพิ่มเติม นิกายหินยาน นั้นในทางวิชาการเรามักจะไม่ค่อยใช้กัน เพราะถือว่าเป็นคำดูถูกที่นิกายมหายานยัดเยียดให้นิกายหินยาน เพราะคำว่า หิน (อ่าน หิ-นะ) หมายถึง ต่ำช้า เลวทราม สาเหตุเพราะมุ่งความบริสุทธิ์เฉพาะตัวเป็นหลักก่อนจึงค่อยสอนผู้อื่น แต่นักปราชญ์ฝ่ายหินยานก็เลี่ยงเสียใหม่ แปล หิน ว่า เล็ก เพราะฉะนั้น หินยาน จึงแปลว่า ยานเล็ก หมายความว่า ขนสัตว์ไปนิพพานได้น้อยกว่า ส่วน มหายาน แปลว่า ยานใหญ่ หมายความว่า ขนสัตว์ไปนิพพานได้มากกว่า
มหายานท่านว่าอย่างนี้ จะจริงเท็จแค่ไหนก็ต้องปฏิบัติดู


จาก... วารสาร พ.ส.ล. ปีที่๓๙ ฉบับที่ ๒๕๖ กรกฎาคม ? กันยายน ๒๕๔๙


ขอขอบคุณข้อมูลจากเวป  http://anamnikay.is.in.th/?md=webboard&ma=showtopic&id=126

ออฟไลน์ gottkung

  • จะหมึกหรือน้ำมันไม่สำคัญ จงตั้งมั่นให้อยู่ในความดี
  • เด็กวัด
  • *****
  • กระทู้: 4088
  • เพศ: ชาย
  • "จะลูกใครนั้นไม่สำคัญ เป็นศิษย์ฉันเท่ากันทุกคนไป "
    • ดูรายละเอียด
    • www.gottkung.multiply.com
ตอบ: หินยานและมหายานเป็นอย่างไร ?
« ตอบกลับ #1 เมื่อ: 13 พ.ค. 2552, 02:34:27 »
ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆแฝงด้วยสาระเต็มเปี่ยมครับเพื่อนเอ็ม
ตามความเข้าใจของผม ถ้าหินยานก็หมายถึงแบบพระสงฆฺหรือพระเกจิอาจารย์อย่างที่เราๆ
ท่านๆกราบไหว้กันอยู่ (สืบเนื่องจากพระพุทธเจ้าโดยตรง ฉันเนื้อสัตว์ได้)
แต่ถ้าเป็นมหายาน ก็ต้องเป็นแบบพระสงฆ์จีน(แต่งกายเหมือนพระวัดเส้าหลินที่เคยเห็นในหนัง) :095:
พระสงฆ์นิกายจีนนี่ห้ามฉันเนื้อสัตว์ครับ  :009:
เราเป็นศิษย์คิดมีครูดูก่อนเถิด อย่าละเมิดคำครูที่พร่ำสอน
ปุถุชนคนธรรมดาพึงสังวรณ์ ครูท่านสอนมอบสิ่งดีแก่เราๆ

ออฟไลน์ ~เสน่ห์ต้นน้ำ~

  • ลูกบางพระ
  • ผู้คุมกฎ
  • *****
  • กระทู้: 3234
  • เพศ: ชาย
  • แก้งค์ ศาลา ชาติ ศาสน์ กษัตริย์
    • ดูรายละเอียด
ตอบ: หินยานและมหายานเป็นอย่างไร ?
« ตอบกลับ #2 เมื่อ: 13 พ.ค. 2552, 03:17:06 »
ขอบคุณเพื่อนเอ็มมาก

ออฟไลน์ tum72

  • อัฏฐมะ
  • ***
  • กระทู้: 2246
  • ณ ตลาดพลู
    • ดูรายละเอียด
ตอบ: หินยานและมหายานเป็นอย่างไร ?
« ตอบกลับ #3 เมื่อ: 13 พ.ค. 2552, 03:48:15 »
ขอบคุณท่านเอ็มมากครับ

ตามที่ผมเคยทราบมา นิกายมหายานของไทยเราก็คือพระภิกษุสงฆ์ แต่จะต่างกับพระภิกษุสายธรรมยุต
คือพระสายะรรมธุตจะโกนศีรษะทุกๆสัปดาห์หรือทุกๆวันพระ แต่นิกายมหายานจะโกน1เดือนครั้งหรือแล้วแต่ความยาวของผม
พระสายธรรมยุตจะไม่มีผ้ารัดอกในตอนห่มจีวรแต่จะพาดสังฆาฏิอย่างเดียว แต่สายมหานิกายเวลาห่มดองแล้วจะพาดสังฆาฏิแล้วมีผ้ารัดอก
รัดออกอีกทีอ่ะครับ
โอม ราศีกูเอ๋ย  จงมาเป็นอาสน์  สีธาวาส  มาเป็นเกียรติ  ศรีชายมาเป็นช่วง
หญิงชายทั้งปวง รักกูมิรู้วาย  ด้วยราศีกูงามคือฟ้า  หน้ากูงามคือพรหม
หญิงเห็นหญิงรัก  ชายเห็นชายทัก  กูอยู่ทุกเมื่อ  ไม่เบื่อแต่สักวัน
โอม หญิงชายทั้งหลายเอ๋ย  มา

ออฟไลน์ ปุญฺญานุสฺสติ(สิบทัศน์)

  • *โปรดระวัง - สีลัพพตปรามาส, ๗ เดือน ๑๙ วันจะเก็บแต่ความทรงจำที่ดีๆไว้, ตถตา (เช่นนั้นเอง).
  • ...
  • *****
  • กระทู้: 6436
  • เพศ: ชาย
  • ผู้สอนคือผู้ลวง? ผู้เรียนคือผู้หัดที่จะลวง?
    • ดูรายละเอียด
    • เฟสบุ๊ควัดบางพระ (หลวงพ่อเปิ่น)
ตอบ: หินยานและมหายานเป็นอย่างไร ?
« ตอบกลับ #4 เมื่อ: 13 พ.ค. 2552, 08:20:54 »
ขอบคุณมากครับท่านเอ็ม กระจ่างมากครับ
 ไม่ว่าจะนิกายใดจุดหมายปลายทางเดียวกันคือ
" พระนิพพาน " สาธุครับ :054:

ออฟไลน์ อชิตะ

  • อัฏฐมะ
  • ***
  • กระทู้: 3218
  • เพศ: ชาย
    • MSN Messenger - aston_25@hotmail.com
    • ดูรายละเอียด
ตอบ: หินยานและมหายานเป็นอย่างไร ?
« ตอบกลับ #5 เมื่อ: 13 พ.ค. 2552, 08:23:13 »
หินยาน คือ หนักแน่นในของเดิม

มหายาน ยานใหญ่คล้อยตามสังคม

ธรรมยุติ ยึดแบบจากมอญและพม่าโดดเด่นด้านวินัยและปฎิบัติ

มหานิกาย ของดั้งเดิมในสยาม เด่นด้านปริยัติหรือวิชาการ  :016:

ออฟไลน์ ۞เณรน้อยเส้าหลิน۞

  • สัตตมะ
  • **
  • กระทู้: 1560
  • เพศ: ชาย
  • ไม่สู้ ไม่หนี ทําดีเรื่อยไป
    • ดูรายละเอียด
ตอบ: หินยานและมหายานเป็นอย่างไร ?
« ตอบกลับ #6 เมื่อ: 13 พ.ค. 2552, 09:41:03 »
นิกายในพระพุทธศาสนานั้นแบ่งกันถึง 18 นิกาย

แต่จะมีนิกายใหญ่ๆอยู่ 2 นิกาย คือ

1. นิกายมหายาน  คือ มหายาน แปลว่า ยานลำใหญ่  ขนสรรพสัตว์ไปได้มาก  เป็นนิกายเน้นการปฏิบัติตนบำเพ็ญเพียรเป็นพระโพธิสัตว์  เน้นการช่วยเหลือมนุษย์ไปมรรคผลนิพพานให้มากที่สุด    จุดมุ่งหมายดี เพราะพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็บำเพ็ญเป็นพระโพธิสัตว์เหมือนกัน แต่ช่วงหลัง นิกายมหายาน เริ่มย่อหย่อนในพระธรรมวินัย  การปฏิบัติมีน้อยมาก

2. นิกายหินยาน หรือ นิกายเถรวาท  คือ หินยาน แปลว่า ยานลำเล็ก ขนสรรพสัตว์ไปได้น้อย  หรือ เถรวาท แปลว่า วาทะของพระเถระ เป็นนิกายที่เน้นการปฏิบัติตนให้ออกจากกองทุกข์เสียก่อน  ทำตนให้เข้าสู่มรรคผลนิพพานเสียก่อน  จะปลีกวิเวกปฏิบัติตามลำพัง  เพื่อให้ตนบรรลุธรรมตามที่ตั้งไว้  เป็นการสลัดตนให้ออกจากทุกข์  ประมาณว่าเบื่อการเวียนว่ายตายเกิดเต็มทีแล้ว   

ขอขยายความในนิกายหินยาน หรือ เถรววาท   ได้ถูกแบ่งออกเป็น 2 นิกายคือธรรมยุตนิกาย กับมหานิกายในสมัยรัชกาลที่  3  โดยรัชกาลที่ 4 ครั้งดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าฟ้ามงกุฏในตอนนั้น

โดยรัชกาลที่ 4 ท่านเห็นว่าพระสงฆ์ในประเทศไทย  ต่างย่อหย่อนพระธรรมวินัยกันมาก  ท่านรู้สึกเบื่อหน่ายเป็นอย่างมาก ประจวบกับมีพระสงฆ์ชาวมอญ(ผมจำไม่ผิดน่าจะสองรูปนะครับ)ธุดงค์มาปักกลดอยู่แถวป่าบางลำภู (บริเวณวัดบวรราชนิเวศปัจจุบัน)  มีคนว่าท่านเป็นพระมอญ ที่ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ  รัชกาลที่ 4 ในตอนดำรงตำแหน่งเจ้าฟ้ามงกุฏ  ได้ส่งคนไปดูลาดเลา และตอนหลังก็ได้เสด็จไปเอง  ฟังธรรมจนเกิดความเลื่อมใสต่อพระธุดงค์ชาวมอญ   ท่านจึงคิดตั้งนิกายขึ้นมาใหม่โดยใช้ชื่อว่า "ธรรมยุต"

คำว่า "ธรรมยุต" แปลว่า นิกายที่ยึดหลักธรรมเป็นใหญ่

ส่วนพระที่เหลือให้ชื่อว่า "มหานิกาย" แปลว่า นิกายที่มีพระหมู่มาก มีพระพวกมาก


ซึ่งในยุคนั้น พระสงฆ์ที่ไม่ญัตติเป็นพระนิกายธรรมยุตต่างไม่พอใจกับคำว่า "มหานิกาย" เป็นอย่างมาก ที่ยัดเหยียดให้ใช้ชื่อว่า นิกายพวกมาก   จนเจ้าประคุณสมเด็จโต วัดระฆัง และพระเถระในมหานิกายหลายรูป ท่านบอกว่า เราเป็นพุทธบริษัท  อย่าไปคิดมากเรื่องพวกนี้ มันเป็นเรื่องสมมุติบัญญัติ  ธรรมมันอยู่ในใจ  ให้ยึดธรรมเป็นพระศาสดาก็พอ   ต่อมาเรื่องก็ยุติลง

นิกายธรรมยุตได้มีวัดเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วในสมัยรัชกาลที่ 4 ขึ้นครองราชย์ เนื่องจากท่านเป็นพระเจ้าแผ่นดิน  และต่อมาได้โปรดให้แต่งตั้งพระสังฆราชจากนิกายธรรมยุตเป็นองค์แรก  ให้ส่งพระธรรมฑูตจาริกทั่วประเทศ  สร้างวัดป่ามากมายที่เห็นกันในปัจจุบันครับ  ไม่ว่าจะเป็นธรรมยุตนิกาย หรือมหานิกาย ต่างก็ได้สั่งสอนคนให้ปฏิบัติเพื่อบรรลุมรรคผล นิพพานสืบกันมา  ทั้งสองนิกายนี้มีคำสอนที่ไม่แตกต่างกันเลย  นอกจากเสขิยวัตรบางข้อเท่านั้นครับ


ไม่ว่าจะมหายาน หรือ หินยาน 

ไม่ว่าจะธรรมยุต หรือ มหานิกาย

หากบุคคลพึงเข้าใจในพระธรรมอย่างถ่องแท้  คำว่านิกายไม่มีผลต่อมรรค ผล นิพพานเลยแม้แต่น้อย

« แก้ไขครั้งสุดท้าย: 13 พ.ค. 2552, 09:51:02 โดย ۞เณรน้อยเส้าหลิน۞ »
ครูผู้บริสุทธิ์ ครูผู้หมดกิเลสเครื่องเศร้าหมอง
ครูผู้มี"พระปัญญาธิคุณ พระมหากรุณาธิคุณ พระบริสุทธิคุณ" อย่างประมาณมิได้
บรมครูผู้นั้นคือ "สมเด็จพระพุทธเจ้า"
ขอนอบน้อมกราบกรานพระบรมศาสดา

ออฟไลน์ derbyrock

  • คณะกรรมการ
  • *****
  • กระทู้: 2494
  • เพศ: ชาย
  • สติมา ปัญญาเกิด........ปัญหามา ปํญญามี.......
    • MSN Messenger - derbyrock@hotmail.com
    • ดูรายละเอียด
    • อีเมล
ตอบ: หินยานและมหายานเป็นอย่างไร ?
« ตอบกลับ #7 เมื่อ: 13 พ.ค. 2552, 09:44:51 »
สีจีวรของ ธรรมยุต จะแตกต่างน่ะครับ สีจะเข้ม ผมเคยบวชวัดท่าข้าม สายธรรมยุทธ ครับ หลังเที่ยงจะฉันนมใดๆไม่ได้เลยน่ะครับ

ความสุขที่แท้จริงรอคอยคุณอยู่.......เพียงแค่คุณนั่งลงแล้วหลับตา

ออฟไลน์ ~เสน่ห์ack01~

  • ผู้คุมกฎ
  • *****
  • กระทู้: 5330
  • เพศ: ชาย
  • " ไม่เมาเหล้าแล้วเรายังเมารัก"
    • ดูรายละเอียด
ตอบ: หินยานและมหายานเป็นอย่างไร ?
« ตอบกลับ #8 เมื่อ: 13 พ.ค. 2552, 10:15:43 »
ขอบคุณท่านเอ็มครับ แยกแยะได้ชัดเจนจริงๆ.. :016:

ทำบุญ วันคล้ายวันเกิด หลวงพ่อเปิ่น วัดบางพระ
วันอาทิตย์ ที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ 

ออฟไลน์ ŽŽลูnxมูll๑J ŽŽ

  • จตุตถะ
  • ****
  • กระทู้: 213
  • เพศ: ชาย
  • " คนเป็น " ควรศึกษาด้วยสติ
    • ดูรายละเอียด
ตอบ: หินยานและมหายานเป็นอย่างไร ?
« ตอบกลับ #9 เมื่อ: 14 พ.ค. 2552, 02:46:33 »
ขอบคุณมากครับ ข้อมูลเพียบ สงสัยแฟนผมต้องเสียผมให้ธรรมะส่ะแล้ว :054: :054: :054: :114:
« แก้ไขครั้งสุดท้าย: 14 พ.ค. 2552, 02:46:54 โดย Phat007 »