อภัยทาน คือ อะไร
อภัยทาน เป็นคำที่ใช้กันแพร่หลายในยุคปัจจุบัน แต่ในพระไตรปิฎกกล่าวถึง อภัยทานไว้น้อยมาก เหมือนกับคำว่า เจ้ากรรมนายเวร ซึ่งชาวพุทธเรานำมาใช้กันภายหลัง หากลองค้นในพระไตรปิฎก จะเจอผลการค้นหาในพระไตรปิฎกเล่มที่ 15 ดังนี้
>ผลการค้นหาในพระไตรปิฎก คำว่า อภัยทาน
>>ส่วนที่กล่าวถึงอภัยทานในพระไตรปิฎก
ตามพจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต)
อภัยทาน หมายถึง ให้ความไม่มีภัย, ให้ความปลอดภัย
ที่มาของพุทธพจน์บทพระบาลี ที่ว่า สัพพะทานัง ธัมมะทานัง ชินาติ : การให้ธรรมทาน ชนะการให้ทั้งปวง มีกล่าวใน ทานสูตร
ซึ่งกล่าวแต่เพียงว่า การให้ทานมี 2 แบบ คือ อามิสทาน กับ ธรรมทาน และธรรมทานเป็นเลิศกว่าทานอื่น ไม่ได้กล่าวถึง อภัยทานแต่อย่างใด
แต่ในส่วนของอรรถกถา ได้กล่าวไว้ว่า ในอธิการนี้ อภัยทานพึงทราบว่า ทรงสงเคราะห์เข้ากันด้วยธรรมทานนั่นเอง
>>อ่านบทอรรถกถาเรื่องทานสูตร
หากเรายึดหลักฐานในพระไตรปิฎกตามนี้ ก็จะเห็นด้วยที่ว่า พระพุทธองค์ทรงจัดให้ อภัยทาน อยู่ในหมวด ธรรมทานนั่นเอง ดังนั้นผมจึงเห็นด้วยกับคำสอนของหลวงพ่อฤาษีฯ ที่ยก link มาให้อ่านในตอนต้น ที่หลวงพ่อท่านสอนว่า อภัยทาน เป็น ทานอันสูงสุดในหมวดธรรมทาน โดยสรุปหลวงพ่อสอนว่า
ธรรมทาน = การให้ธรรม, คำสอนของพระพุทธเจ้าเป็นทาน และ การให้อภัยทาน
ทั้งนี้ทั้งนั้น นี่เป็นบทสรุปของผม โดยยึดหลักที่ว่า ผมเชื่อว่า อรรถกถาจารย์กล่าวถูกต้อง แต่หลายท่านอาจไม่เห็นด้วยกับผม เพราะมีหลายท่านที่ไม่เชื่ออรรถกถาจารย์ ดังนั้นจึงแล้วแต่วิจารณญาณของแต่ละท่านครับ ที่จะเชื่ออย่างไร
ที่มา
http://www.dhammatan.net/2011/08/ อภัยทานกับธรรมทาน/