พระสิงห์สานชนะมาร
การสร้างพระพุทธรูปขนาดใหญ่ อาศัยความศรัทธาอย่างเดียวไม่พอ หากต้องอาศัยพลังความสามัคคีแห่งกัลยาณมิตรด้วย โดยเฉพาะการจัดสร้างด้วยวิธีการสานด้วย ตอก ซึ่งในปัจจุบันนี้ไม่ค่อยมีให้พบเห็นมากนัก โดยล่าสุด มีการจัดสร้างพระสิงห์สานชนะมาร หน้าตักกว้าง 9.9 ศอก สูง 19 ศอก ประดิษฐานอยู่ที่วัดหิรัญญาวาส บ้านเหมืองแดงน้อย ต.เกาะช้าง อ.แม่สาย จ.เชียงราย
พระสิงห์สานชนะมาร เป็นลักษณะพระสิงห์หนึ่ง เชียงแสนที่ทำจากไม้ไผ่ชนิดหนึ่ง มีถิ่นกำเนิดมาจากพม่า อยู่บนดอยสูง นำมาจักสานเป็นองค์พระ โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น เป็นพระไม้ไผ่ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ไม่มีใครเหมือน และไม่เหมือนใคร
วัตถุประสงค์ เพื่อจรรโลงสืบต่ออายุพระพุทธศาสนาให้ยืนยาวต่อไป และต่อชะตาอายุให้ยืนยาวมั่นคงถาวร ไร้โรคภัยไข้เจ็บ ถ้าองค์พระจักสานลงยางรัก และประกอบพิธีเรียบร้อย ก็จะถวายเป็นพระราชกุศลในวันที่ 5 ธันวาคม 2552
พระสมุห์ภูวไนย ภูวนโย เจ้าอาวาสวัดหิรัญญาวาส เปิดเผยถึงความเป็นมาว่าพระสิงห์สานชนะมารหรือพระสิงห์หนึ่ง เชียงแสน (โบราณ) ที่ทำจากไม้ไผ่ มีถิ่นกำเนิดมาจากบนดอยเมืองโกล ประเทศพม่า โดยได้ขอเจ้าหน้าที่ของพม่าว่าจะนำไม้ไผ่มุงเพื่อที่จะนำมาสร้างองค์พระ เจ้าหน้าที่พม่าจึงอนุญาตให้ตัดไม้ได้[/b]
มุ่นพระเกษาที่ทำจากไม้
แต่การตัดและนำลงมาจากยอดดอยสูงนั้น ลำบากมาก เนื่องจากระยะทางและสภาพภูมิอากาศ อีกทั้ง ถนนหนทางยังเป็นทางขรุขระ จึงต้องขอแรงจากชาวปะหล่อง ซึ่งตั้งถิ่นฐานอยู่บนดอยนี้ โดยชาวปะหล่องทั้งหมู่บ้านร่วมร้อยกว่าคนช่วยกันนำไม้ไผ่มุง 39,000 ท่อน ลงมาจากยอดเขา ซึ่งนับเป็นจิตศรัทธาอย่างแรงกล้าของชาวปะหล่อง[/b]
พระหัตถ์และพระอุระ
หลังจากนั้น จึงได้เชิญช่างสานพระด้วยไม้ไผ่คือ นายบุญ หรือเรียกภาษาพื้นบ้านทางเหนือว่า " สล่าบุญ " ซึ่งเป็นสล่าชาวพม่าเชื้อสายไทยใหญ่ และเป็นหนึ่งในสองสล่าเท่านั้นที่ทำพระสานได้ โดยสล่าอีกท่านได้ไปอยู่ประเทศศรีลังกาแล้ว จึงได้แนวคิดและบอกสล่าให้สร้างพระสิงห์สานที่จะประดิษฐานไว้ในบวรพุทธศาสนา โดยใช้ศิลปะแบบพระสิงห์หนึ่งเชียงแสน โดยมีหน้าตักกว้าง 9.9 ศอก สูง 19 ศอก
สล่าบุญถึงกับอุทานออกมาว่าลำพังการสร้างพระอินทร์สานขนาดเล็ก ยังใช้ความพยายามเป็นอย่างมาก แล้วนี่มีขนาดใหญ่เพียงนี้ จะสร้างสำเร็จหรือไม่ คงเป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้ แต่ก็ยังไม่ละความพยายาม ก็ได้อธิษฐานต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ หากชีวิตนี้มีบุญบารมีที่จะสร้างพระสาน ก็ขอให้อำนวยอวยชัย ให้เกิดบุพนิมิตด้วยเทอญ[/b]
พระพักตร์
พระสิงห์สานชนะมาร เริ่มลงมือสานเมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2552 จนมาเสร็จสมบูรณ์เอาในวันที่ 31 ตุลาคม ซึ่งใช้เวลาไปทั้งสิ้น 85 วัน ด้วยความร่วมแรงร่วมใจอันแรงกล้าของชาวบ้านในหมู่บ้านเกาะช้างและพุทธศาสนิกชนผู้ใจบุญที่ได้ออกแรงกัน โดยชาวบ้านต่างคนต่างนำเครื่องไม้เครื่องมือที่ทำจักสาน มาช่วยกันเหลาตอกเป็นแสนเส้น จึงได้ทำสำเร็จขึ้น ซึ่งใช้เวลาเพียง 85 วันจากที่ตั้งใจว่าจะสานให้เสร็จภายใน 99 วันที่ตั้งใจอธิษฐานไว้ โดยองค์พระมีน้ำหนักถึง 2 ตัน
สำหรับไม้ไผ่มุงที่นำมาทำองค์พระนี้ เจ้าอาวาสวัดหิรัญญาวาสบอกว่าต้องตัดในเดือนสามไทยหรือเดือนกุมภาพันธ์ เพราะว่าการตัดเดือนนี้จะไม่มีมอดมากินไม้ไผ่ หลังจากนั้น จึงนำน้ำส้มจากการเผาไม้ และนำน้ำจากการเผาไหม้มาชุบไม้มุง จึงนำมาจักสานได้ โดยในขณะนี้ก็เป็นองค์พระแล้ว เหลือแต่แค่ทาด้วยน้ำยางรักที่มีลักษณะเป็นสีดำ เพื่อเป็นการรักษาเนื้อไม้ให้อยู่ คงทน ถาวรยาวนานต่อไป
ส่วนเศษไม้มุงที่เป็นเศษไม้จากการเหลาของชาวบ้าน ก็จะนำเศษไม้มาบดทำเป็นมวลสาร โดยจะทำเป็นพระองค์เล็กสำหรับไว้บูชา
"ความเชื่อตามโบราณว่าผู้ใดได้สร้างพระนี้ด้วยตนเอง หรือร่วมกันสร้างเพื่อเป็นพุทธบูชานั้น จะบังเกิดอานิสงส์มากมาย พระสิงห์สานเป็นพระแห่งความรัก หากหนุ่มสาวคู่ใดสักการบูชา จะรักกันยาวนานตลอดไป ด้วยอานิสงส์แห่งการได้ใช้ไม้มุง มาทำพระทั้งองค์ จะบังเกิดผลคือ อานุภาพปกคลุมรักษาตระกูลและตนเองให้อยู่รอดปลอดภัยจากอันตรายทั้งปวง จะสานต่อชะตาอายุให้ยืนยาวมั่นคงถาวร ไร้โรคภัยไข้เจ็บตลอดไป และกิจการ ร้านค้า ธุรกิจ ให้เจริญงอกงาม เพิ่มพูนไพบูลย์ ทวีคูณร้อยเท่า พันเท่า และสานต่อตระกูลเพิ่มพูนให้ตระกูลสูงส่งเป็นที่เชิดหน้าชูตา ลูกหลานเป็นคนดี ว่าง่ายสอนง่าย เป็นที่ยอมรับของสังคม และในวันที่ 5 ธันวาคม 2552 นี้ ซึ่งเป็นวันพ่อ จะได้ถวายพระราชกุศลต่อไป" พระสมุห์ภูวไนย กล่าว[/b]
ชาวบ้านช่วยกันสานไม้ไผ่เพื่อนำไปสร้างพระ
การสร้างพระด้วยการใช้ตอกสานนั้น พระพุทธรูปองค์เก่าแก่ที่สุดคือ "หลวงพ่อสาน " เป็นพระพุทธรูปที่สร้างโดยใช้ไม้ไผ่สานเป็นองค์ แล้วลงรักปิดทอง ซึ่งเป็นศิลปะรูปแบบของพม่าอันงดงามและทรงคุณค่ายิ่ง ประดิษฐานอยู่ที่วัดจอมสวรรค์ ต.ทุ่งกวาว อ.เมือง จ.แพร่ โดยวัดแห่งนี้มีความวิจิตรงดงามหลายอย่าง หากจะมองดูแต่ภายนอก จะเห็นรูปทรงของวัดพม่า จะแปลกอยู่ตรงที่สร้างด้วยไม้ล้วนๆ ที่สำคัญคือรูปทรงของตัวอาคาร ตัวอาราม เป็นทั้งโบสถ์วิหารและกุฏิไปในตัว
ส่วนอีกองค์หนึ่ง คือ พระเจ้าอินทร์สาน เป็นพระพุทธรูปปางไสยาสน์ที่สานด้วยตอกทั้งองค์ มีความยาวขององค์พระพุทธรูป 12 เมตร 2 เซนติเมตร ประดิษฐานอยู่ที่สำนักสงฆ์พระธาตุจอมก้อย หมู่ 8 ต.บ้านขอ อ.เมืองปาน จ.ลำปาง (การเดินทางจากตัวเมืองลำปางไปตามถนนสายลำปาง-เมืองปาน ประมาณ 45 กม.) ที่มีความงดงามและโดดเด่น และมีเพียงองค์เดียวในประเทศไทยที่วัสดุการสร้างมีความแปลกและสวยงามแตกต่างจากพระพุทธรูปทั่วๆ ไป เพราะใช้เส้นตอกสานให้เป็นองค์พระพุทธรูป จนเป็นที่มาและเรียกกันว่า " พระพุทธเจ้าตอกสาน "
สำหรับตอกที่นำมาสานเป็นองค์พระพุทธรูปนั้น สร้างด้วยไม้ไผ่มุง ที่เชื่อกันว่ามีลักษณะเหนียวและทนทานเป็นพิเศษ โดยไม้ไผ่มุงแตกจะมีกิ่งก้านสาขาเลื้อยขึ้นมุงไม้ใหญ่ที่อยู่บริเวณรอบๆ คล้ายหวาย
พระพุทธรูปองค์ดังกล่าวเป็นฝีมือของกลุ่มช่างจากสิบสองปันนา ช่างที่ร่วมสานมีใจวิรัติ งดบาปอกุศลยิ่งขึ้น โดยสมาทานอุโบสถศีล เพื่อปฏิบัติบูชาพระรัตนตรัย ดวงแก้ว 3 ประการ ละชั่ว ประพฤติดี ทำใจให้บริสุทธิ์ สะอาดผ่องใส นอกจากนี้แล้ว ผู้ปฏิบัติงานทุกคน ก่อนเหลาและสานองค์พระพุทธรูปเจ้าตอกสาน ต้องสมาทานเบญจศีลเพื่อความเป็นสิริมงคลโดยทั่วกัน ตลอดระยะเวลาในการสร้างหรือสาน ได้มีพระสมณะ สาธุชน อุบาสก อุบาสิกา อันกอปรด้วยน้ำใจศรัทธาอันแรงกล้า เดินทางมาจากทิศทั้ง 4 ทั้งใกล้และห่างไกล เพื่อปรารถนาที่จะให้องค์พระสำเร็จลงและอยากจะได้เห็นเป็นบุญตา
พระสิงห์สานเป็นพระแห่งความรัก หากหนุ่มสาวคู่ใด สักการบูชา จะรักกันยาวนานตลอดไป ด้วยอานิสงส์แห่งการได้ใช้ไม้มุงมาทำพระทั้งองค์ จะบังเกิดผลคืออานุภาพปกคลุมรักษาตระกูลและตนเองให้อยู่รอดปลอดภัยจากอันตรายทั้งปวง[/b]
